کد مطلب:224601 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:233
نکته هایی که در نوشته ی مأمون منعکس است
مأمون در ضمن این نوشته ی تاریخی چند موضوع را یادآوری كرده است:
1 - دین اسلام را به عنوان دین برگزیده ی خدا كه همگی پیغمبران مأمور ابلاغ آن به مردم بوده اند معرفی می كند.
2 - مسأله خاتمیت پیغمبر اسلام را و این كه آن حضرت تكلیف رسالت خود را به بهترین وجه انجام داد، یادآور می شود.
3 - موضوع بسیار مهم و مؤثر در بقای جامعه ی اسلامی را مسأله رهبری و خلافت و جانشینی می شمارد. و در ضمن، تكالیف متقابل رهبران و مردم را گوشزد می كند و اشاره می كند كه در صورت عدم هم آهنگی و رعایت نشدن حقوق متقابل دستگاه رهبری و جامعه، در امور زندگی اجتماعی، پراكندگی حاصل خواهد شد و مقدمات غلبه ی دشمنان فراهم خواهد گردید.
4 - مسأله مسؤولیت رهبری را مطرح می كند كه چگونه باید یك پیشوا در راه اقامه ی عدل كوشا باشد و متوجه باشد كه مسؤول پاسخگویی به كمترین ظلم و ستم و كوتاهی در امور خواهد بود كه در قلمرو فرمانروایی او صورت می گیرد، به خصوص غفلت و یا
[ صفحه 36]
تجاوزی كه در مورد امت انجام می گیرد و از روی خودخواهی و خلاف مصالح عامه باشد.
5 - بیان رؤس برنامه های رهبران و پیشوایان، درباره ی حفظ وحدت جامعه و رفتار متناسب به طوری كه دستگاه فرمانداری، مورد اعتماد افراد جامعه قرار گیرد.
- مأمن و مرجع مطمئنی برای مردم باشد.
- مانع ایجاد نفاق ها، پراكندگیها در میان مردم شود (و به طور مسلم خودش درصدد نفاق افكنی و ایجاد پراكندگی نباشد) كه این نفاق ها و خصومت های داخلی و بی مورد، موجب خسران دین و دنیا خواهد شد.
سپس به مسأله مهم تعیین خط مشی امت اسلامی بعد از هر خلیفه می پردازد.
- پس از آن كه احساس خود را از سنگینی بار خلافت و شرایط بسیار مهم و ضروری كه یك پیشوا باید داشته باشد یادآور شده، اضافه می كند كه او با توجه به این شرایط و اهلیت و صلاحیت كه امامت و فرمانروایی لازم دارد، مدتها در اندیشه ی این بود كه فرد شایسته ای را برای این امر مهم در نظر بگیرد، تا به عنوان یك تكلیف، وی را به جامعه ی اسلامی معرفی كند.
- بعد از ذكر شمه ای از كوشش های خود و تحقیقات و تتبعاتی كه در این زمینه به عمل آورده است و در آن صلاح امت اسلامی را در نظر گرفته است حاصل تلاش خود را در این جهت خلاصه می كند كه: «علی بن موسی بن جعفر (رضا)» را به عنوان كسی كه از هر جهت، شایستگی
[ صفحه 37]
دارد و از جهت ورع و دینداری و علم و دانش و سایر فضایل در مورد او اتفاق كلمه وجود دارد» معرفی كند.
- در پایان آن نوشته، جریان بیعت همه ی بزرگان و اعضاء خاندان خود را در مورد جانشینی امام بیان می كند كه چگونه آنان، آگاهانه و آزادانه آن را پذیرا شدند و مصلحت عامه را به مصلحت فردی و قبیلگی ترجیح دادند.
- و اظهار امیدواری می كند كه این موضوع در ایجاد الفت مبانی اسلامی، حفظ نفوس و جمع شدن از پراكندگیها، رفع ضدیت ها و نیز استحكام مرزها، تقویت دین، شكست دشمنان حق و استقامت یافتن كارها مؤثر خواهد بود.
- و بالاخره از همگان می خواهد كه هر چه زودتر و با آغوشی باز آنان نیز این امر را بپذیرند و با امام رضا به عنوان ولیعهد! بیعت نمایند و شكرگزار باشند.
و هر چه زودتر در مورد اطاعت از خدا و خلیفه ی خود، بر یكدیگر پیشی گیرند.
[ صفحه 38]
1 - دین اسلام را به عنوان دین برگزیده ی خدا كه همگی پیغمبران مأمور ابلاغ آن به مردم بوده اند معرفی می كند.
2 - مسأله خاتمیت پیغمبر اسلام را و این كه آن حضرت تكلیف رسالت خود را به بهترین وجه انجام داد، یادآور می شود.
3 - موضوع بسیار مهم و مؤثر در بقای جامعه ی اسلامی را مسأله رهبری و خلافت و جانشینی می شمارد. و در ضمن، تكالیف متقابل رهبران و مردم را گوشزد می كند و اشاره می كند كه در صورت عدم هم آهنگی و رعایت نشدن حقوق متقابل دستگاه رهبری و جامعه، در امور زندگی اجتماعی، پراكندگی حاصل خواهد شد و مقدمات غلبه ی دشمنان فراهم خواهد گردید.
4 - مسأله مسؤولیت رهبری را مطرح می كند كه چگونه باید یك پیشوا در راه اقامه ی عدل كوشا باشد و متوجه باشد كه مسؤول پاسخگویی به كمترین ظلم و ستم و كوتاهی در امور خواهد بود كه در قلمرو فرمانروایی او صورت می گیرد، به خصوص غفلت و یا
[ صفحه 36]
تجاوزی كه در مورد امت انجام می گیرد و از روی خودخواهی و خلاف مصالح عامه باشد.
5 - بیان رؤس برنامه های رهبران و پیشوایان، درباره ی حفظ وحدت جامعه و رفتار متناسب به طوری كه دستگاه فرمانداری، مورد اعتماد افراد جامعه قرار گیرد.
- مأمن و مرجع مطمئنی برای مردم باشد.
- مانع ایجاد نفاق ها، پراكندگیها در میان مردم شود (و به طور مسلم خودش درصدد نفاق افكنی و ایجاد پراكندگی نباشد) كه این نفاق ها و خصومت های داخلی و بی مورد، موجب خسران دین و دنیا خواهد شد.
سپس به مسأله مهم تعیین خط مشی امت اسلامی بعد از هر خلیفه می پردازد.
- پس از آن كه احساس خود را از سنگینی بار خلافت و شرایط بسیار مهم و ضروری كه یك پیشوا باید داشته باشد یادآور شده، اضافه می كند كه او با توجه به این شرایط و اهلیت و صلاحیت كه امامت و فرمانروایی لازم دارد، مدتها در اندیشه ی این بود كه فرد شایسته ای را برای این امر مهم در نظر بگیرد، تا به عنوان یك تكلیف، وی را به جامعه ی اسلامی معرفی كند.
- بعد از ذكر شمه ای از كوشش های خود و تحقیقات و تتبعاتی كه در این زمینه به عمل آورده است و در آن صلاح امت اسلامی را در نظر گرفته است حاصل تلاش خود را در این جهت خلاصه می كند كه: «علی بن موسی بن جعفر (رضا)» را به عنوان كسی كه از هر جهت، شایستگی
[ صفحه 37]
دارد و از جهت ورع و دینداری و علم و دانش و سایر فضایل در مورد او اتفاق كلمه وجود دارد» معرفی كند.
- در پایان آن نوشته، جریان بیعت همه ی بزرگان و اعضاء خاندان خود را در مورد جانشینی امام بیان می كند كه چگونه آنان، آگاهانه و آزادانه آن را پذیرا شدند و مصلحت عامه را به مصلحت فردی و قبیلگی ترجیح دادند.
- و اظهار امیدواری می كند كه این موضوع در ایجاد الفت مبانی اسلامی، حفظ نفوس و جمع شدن از پراكندگیها، رفع ضدیت ها و نیز استحكام مرزها، تقویت دین، شكست دشمنان حق و استقامت یافتن كارها مؤثر خواهد بود.
- و بالاخره از همگان می خواهد كه هر چه زودتر و با آغوشی باز آنان نیز این امر را بپذیرند و با امام رضا به عنوان ولیعهد! بیعت نمایند و شكرگزار باشند.
و هر چه زودتر در مورد اطاعت از خدا و خلیفه ی خود، بر یكدیگر پیشی گیرند.
[ صفحه 38]